Wymagania edukacyjne

        • WOS

        • Przedmiotowe Zasady Oceniania
          obowiązujące w oddziałach gimnazjalnych

           

          WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
           

          Klasa II

          Temat lekcji

          Zagadnienia

          Wymagania na poszczególne oceny

          dopuszczająca

          dostateczna

          dobra

          bardzo dobra

          celująca

          Rozdział I: Ja i moje otoczenie

          1. Ja, czyli kto?

          - tożsamość
          - tożsamość osobista i społeczna
          - samoocena
          - praca nad sobą
          - styl życia
          - aktywny i bierny styl życia
          - sposoby spędzania wolnego czasu
          - samorealizacja
          - konsumpcyjny styl życia
          - współczesne autorytety

          - wyjaśnia terminy: samoocena, samorealizacja, autorytet
          - dokonuje samooceny
          - tłumaczy, czym jest styl życia
          - podaje przykłady aktywnego i biernego spędzania wolnego czasu

           

          - wyjaśnia terminy: tożsamość, konsumpcjonizm
          - wymienia elementy tożsamości
          - odróżnia tożsamość osobistą od społecznej
          - charakteryzuje własny styl życia
          - omawia różnice pomiędzy aktywnym i biernym stylem życia
          - wskazuje współczesne autorytety

          - podejmuje działania mające na celu eliminację swoich wad i wykorzystywanie atutów
          - wymienia czynniki kształtujące styl życia
          - przedstawia negatywne i pozytywne strony konsumpcyjnego stylu życia, na podstawie tekstu źródłowego
          - wyjaśnia terminy: konformizm, nonkonformizm

          - wskazuje sposoby poprawienia samooceny
          - uzasadnia, jaki sposób spędzania wolnego czasu jest najkorzystniejsze dla człowieka
          - wskazuje osobę, którą uważa za autorytet, i uzasadnia swój wybór

           

          - omawia negatywne skutki zaniżonej lub zawyżonej samooceny
          - odróżnia autorytety rzeczywiste od pozornych

           

          2. Człowiek istotą społeczną

          - socjalizacja
          - czynniki ułatwiające i utrudniające socjalizację
          - role społeczne
          - konflikt ról

           

          - tłumaczy, co to znaczy, że człowiek jest istotą społeczną
          - wylicza pełnione przez siebie role społeczne

           

          - wyjaśnia termin: socjalizacja
          - wymienia role społeczne, jakie może odgrywać człowiek

           

          - wyjaśnia, co decyduje o dobrych relacjach z innymi ludźmi
          - określa, w jakich sytuacjach człowiek może utracić swoją indywidualność, na podstawie tekstu źródłowego

          - wskazuje czynniki sprzyjające socjalizacji i ją ograniczające

           

          - wymienia przyczyny konfliktu ról społecznych

          3. Porozumiewamy się

          - komunikacja werbalna i niewerbalna
          - nadawca i odbiorca
          - zasady skutecznej komunikacji
          - mowa ciała
          - umiejętność publicznych wystąpień
          - prowadzenie dyskusji i debaty
          - praca zespołowa

          - wyjaśnia, na czym polega komunikacja werbalna i niewerbalna
          - prowadzi rozmowę w sposób kulturalny
          - wskazuje sposoby podejmowania decyzji w grupie

          - podaje zasady skutecznego porozumiewania się
          - wymienia podstawowe zasady publicznych wystąpień

           

          - przekazuje komunikat w sposób werbalny i niewerbalny
          - odczytuje w sposób prawidłowy gesty rozmówcy
          - określa reguły przemawiania
          w sytuacjach oficjalnych
          - podaje zalety pracy zespołowej

          - wyjaśnia znaczenie mowy ciała w akcie komunikacji
          - uczestniczy w dyskusji lub debacie na wybrany temat

           

          - prezentuje publicznie przygotowane wystąpienie
          - tłumaczy, na czym polega debata oksfordzka

          4. Nie taki konflikt straszny

          - przyczyny powstawania konfliktów
          - najczęstsze sytuacje konfliktowe
          - sposoby rozwiązywania konfliktów
          - skuteczne prowadzenie negocjacji

          - wyjaśnia terminy: konflikt, negocjacje, kompromis
          - podaje przykłady sytuacji konfliktowych w codziennym życiu

           

          - wymienia różne typy zachowań i postaw w sytuacjach konfliktowych
          - wskazuje sposoby rozwiązywania konfliktów
          - tłumaczy, na czym polega konflikt pokoleń, na podstawie tekstu źródłowego

          - określa najczęstsze przyczyny konfliktów we współczesnym świecie
          - wskazuje problemy, z którymi najczęściej wiąże się konflikt pokoleń, na podstawie tekstu źródłowego

          - podaje negatywne skutki różnych zachowań w sytuacjach konfliktowych

           

          - symuluje  prowadzenie mediacji pomiędzy zwaśnionymi stronami

          5. Grupy społeczne

          - zbiorowość a grupa społeczna
          - przyczyny powstawania grup społecznych
          - podział grup społecznych
          - hierarchia w grupie
          - rodzina jako podstawowa grupa społeczna
          - funkcje rodziny

          - wyjaśnia, czym jest zbiorowość, a czym – grupa społeczna
          - podaje nazwy grup społecznych, do których należy
          - wymienia funkcje rodziny

           

          - określa rolę kontaktów i więzi z innymi ludźmi w życiu człowieka
          - przedstawia podział grup społecznych

           

          - wymienia korzyści płynące z przynależności do różnych grup społecznych
          - dostrzega wpływ grupy na jednostkę
          - charakteryzuje współczesny model rodziny

           

          - omawia hierarchię grupy
          - przedstawia cechy, jakie powinien mieć przywódca grupy
          - tłumaczy, na czym polega wartość i rola rodziny oraz specyfika więzi rodzinnych

          - wyjaśnia terminy: rodzina niepełna, rodzina przybrana, rodzina zastępcza

          6. Życie szkoły

          - władze szkolne
          - statut szkoły
          - prawa i obowiązki ucznia
          - zadania samorządu uczniowskiego

          - wyjaśnia, czym jest statut szkoły
          - wymienia podstawowe prawa i obowiązki ucznia

          - omawia strukturę władz szkoły
          - podaje przykłady działań samorządu uczniowskiego

          - określa zadania poszczególnych organów władz szkoły
          - przedstawia historię swojej szkoły i biografię jej patrona

          - podaje sposoby aktywnego uczestniczenia w życiu szkoły

           

          - omawia wybrany problem swojej społeczności szkolnej i wskazuje sposoby jego rozwiązania

          7. Normy i zasady

          - formalne i nieformalne normy społeczne
          - funkcje norm społecznych
          - prawa obywatelskie
          - tolerancja i rodzaje nietolerancji
          - dyskryminacja osób i grup społecznych

          - rozpoznaje podstawowe zasady i normy współżycia społecznego
          - wymienia podstawowe prawa obywatelskie Polaków
          - omawia przyczyny dyskryminacji w szkole

          - wyjaśnia, dlaczego należy przestrzegać norm społecznych
          - tłumaczy, na czym polega tolerancja i nietolerancja
          - podaje przyczyny nietolerancji

           

          - podaje przykłady postępowania zgodne z określonymi normami
          - omawia skutki nieprzestrzegania norm społecznych
          - przedstawia prawa i wolności obywatelskie Polaków
          - określa, czym zajmuje się Rzecznik Praw Obywatelskich w Polsce
          - wyjaśnia termin: wolność słowa
          - rozpoznaje zagrożenia związane z nietolerancją, na podstawie tekstu źródłowego

          - uzasadnia, które normy społeczne uważa za najważniejsze
          - wymienia przykłady nietolerancji we współczesnym świecie

           

          - przedstawia sposoby zapobiegania dyskryminacji w szkole

          Rozdział II: Naród i społeczeństwo

          1. Mój udział w życiu społecznym

          - społeczność
          - społeczność lokalna
          - tradycja lokalna
          - lokalne stowarzyszenia i organizacje
          - potrzeby człowieka i ich podział
          - hierarchia potrzeb

           

          - wyjaśnia terminy: społeczność, społeczność lokalna
          - tłumaczy, czym są potrzeby
          - wskazuje potrzeby niższego i wyższego rzędu

           

          - wymienia elementy składające się na tradycję lokalną swojego miejsca zamieszkania
          - podaje informacje na temat swojej najbliższej okolicy
          - wymienia różne sposoby realizacji tej samej potrzeby

          - wymienia korzyści płynące z życia w społeczności
          - podaje przykłady stowarzyszeń i organizacji lokalnych
          - charakteryzuje działalność lokalnego stowarzyszenia, na podstawie tekstu źródłowego
          - przedstawia hierarchię potrzeb według A. Maslowa

          - określa zadania lokalnych stowarzyszeń i organizacji
          - omawia problemy występujące w społeczności lokalnej

           

          - inicjuje działania mające na celu rozwiązanie lokalnych problemów

          2. Razem stanowimy naród

          - naród
          - tożsamość narodowa
          - dziedzictwo narodowe
          - symbole narodowe i ich historia
          - kształtowanie się narodu polskiego

           

          - wyjaśnia termin: naród
          - wymienia polskie symbole narodowe

           

          - wyjaśnia terminy: tożsamość narodowa, dziedzictwo narodowe
          - podaje daty polskich świąt narodowych
          - omawia czynniki sprzyjające kształtowaniu się narodów

          - podaje przykłady polskiego dziedzictwa narodowego
          - określa rolę symboli narodowych

           

          - przedstawia etapy powstawania narodu polskiego
          - wyjaśnia, dlaczego utrata niepodległości i okres zaborów wpłynęły na kształtowanie świadomości narodowej Polaków

          - wymienia zalety uczestnictwa w tworzeniu kultury narodowej
          - omawia dobre oraz złe strony wielonarodowości

          3. Od patriotyzmu do szowinizmu

          - ojczyzna
          - mała ojczyzna
          - patriotyzm
          - patriotyzm lokalny
          - nacjonalizm,
          szowinizm, rasizm, kosmopolityzm
          - stereotypy narodowe

           

          - wyjaśnia terminy: ojczyzna, patriotyzm
          - przedstawia obowiązki obywateli wobec ojczyzny

           

          - tłumaczy, na czym polega patriotyzm lokalny
          - wymienia rodzaje patriotyzmu, na podstawie tekstu źródłowego
          - charakteryzuje różne postawy patriotyczne – nacjonalizm, szowinizm i kosmopolityzm
          - określa, czym jest stereotyp i wymienia jego cechy
          - wyjaśnia, czym był Holocaust

          - wskazuje różnice pomiędzy patriotyzmem a nacjonalizmem i szowinizmem

           

          - charakteryzuje współczesne formy patriotyzmu
          - omawia przyczyny Holocaustu

          - wyjaśnia znaczenie stereotypu w odniesieniu do narodów
          - podaje przykłady pozytywnych stereotypów narodowych

          4. Mniejszości narodowe

          - mniejszości narodowe i etniczne
          - prawa mniejszości narodowych i etnicznych
          - emigracja i imigracja
          - Polonia na świecie

           

          - wyjaśnia terminy: mniejszości narodowe, mniejszości etniczne
          - wymienia mniejszości narodowe i etniczne mieszkające w Polsce

           

          - podaje podstawowe prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce
          - uzasadnia konieczność poszanowania odrębności kulturowej mniejszości narodowych
          - wskazuje największe skupiska Polonii na świecie

          - omawia prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce
          - wskazuje na mapie państwo, w którym znajduje się największe skupisko Polonii
          - podaje czynniki wpływające na kształtowanie poczucia odrębności kulturowej, na podstawie tekstu źródłowego

          - wskazuje więzi łączące Polonię z państwem i narodem polskim
          - wymienia dziedziny aktywności Polonii
          - omawia pozytywne i negatywne skutki emigracji Polaków

          - ocenia stosunek Polaków do mniejszości narodowych

           

          5. Społeczeństwo i hierarchia społeczna

          - społeczeństwo
          - społeczeństwo informacyjne
          - globalna wioska
          - klasy i warstwy społeczne
          - awans społeczny i degradacja społeczna

          - wyjaśnia termin: społeczeństwo
          - wymienia klasy społeczne

           

          - wyjaśnia termin: globalna wioska
          - tłumaczy, czym jest społeczeństwo informacyjne
          - wskazuje różnice między życiem społeczeństwa pierwotnego i współczesnego
          - charakteryzuje klasę średnią

          - charakteryzuje klasy i warstwy społeczne
          - wymienia korzyści wynikające z obecności w społeczeństwie klasy średniej, na podstawie tekstu źródłowego

          - opisuje funkcjonowanie wybranego społeczeństwa pierwotnego
          - przedstawia dobre i złe strony przynależności do wybranej klasy społecznej

           

          - wyjaśnia, na czym polega awans społeczny i degradacja społeczna

          6. Polskie społeczeństwo

          - współczesne społeczeństwo polskie
          - podział klasowy polskiego społeczeństwa

           

          - wymienia klasy społeczne występujące w Polsce

           

          - charakteryzuje współczesne społeczeństwo polskie
          - przedstawia kwestie związane ze szkolnictwem wyższym w Polsce, na podstawie tekstu źródłowego

          - charakteryzuje problemy społeczne występujące w Polsce

           

          - omawia poziom wykształcenia społeczeństwa polskiego
          - przedstawia korzyści i zagrożenia, jakie niesie ze sobą powszechny dostęp do internetu

          - tłumaczy przyczyny małej liczebności polskiej klasy średniej

          Rozdział III: Państwo

          1. Po co ludziom państwo?

          - państwo
          - państwa federacyjne i unitarne
          - cechy państwa
          - funkcje państwa
          - obywatelstwo
          - narodowość

          - wyjaśnia termin: państwo
          - przyporządkowuje Polskę do właściwego rodzaju państwa
          - wymienia cechy państwa

          - podaje nazwy trzech państw federacyjnych i unitarnych
          - określa funkcje państwa
          - rozróżnia pojęcia obywatelstwo i narodowość

          - omawia cechy państwa
          - opisuje wewnętrzne i zewnętrzne funkcje państwa
          - wyjaśnia termin: repatriacja

          - wskazuje na mapie państwa federacyjne i unitarne
          - przedstawia sposoby uzyskania obywatelstwa polskiego

          - samodzielnie tworzy definicje państwa federacyjnego i państwa unitarnego
          - ocenia relacje państwo – obywatel

          2. Ustroje polityczne

          - państwa demokratyczne, autorytarne i totalitarne
          - republika
          - monarchia
          - system prezydencki, parlamentarny i mieszany

          - charakteryzuje ustroje: demokratyczny, autorytarny i totalitarny
          - wskazuje różnice między monarchią a republiką

           

          - wymienia nazwy dwóch państw demokratycznych, autorytarnych i totalitarnych
          - podaje nazwy dwóch monarchii i republik
          - opisuje, na czym polegają mechanizmy wpajania społeczeństwu określonej ideologii, na podstawie tekstu źródłowego

          - charakteryzuje rolę obywateli w państwie demokratycznym, autorytarnym i totalitarnym
          - wyjaśnia terminy: ideologia, gospodarka centralnie sterowana, kadencja

           

          - opisuje sposoby powstawania trzech typów ustrojów politycznych
          - wyjaśnia genezę różnych form rządów
          - wskazuje na mapie państwa demokratyczne, autorytarne i totalitarne
          - odszukuje na mapie monarchie i republiki

          - rozpoznaje przywódców najważniejszych państw współczesnych
          - wyjaśnia terminy: indoktrynacja, pucz, system prezydencki, parlamentarny i mieszany

           

          3. Demokracja

          - demokracja bezpośrednia i pośrednia
          - istota demokracji
          - termin: prawa człowieka
          - prawa i wolności obywatelskie w państwie demokratycznym

           

          - wyjaśnia istotę demokracji
          - wymienia prawa i wolności obywatelskie w państwie demokratycznym
          - wyjaśnia terminy: radni, posłowie, referendum

          - odróżnia demokrację bezpośrednią od pośredniej
          - podaje przykłady zastosowania różnych form demokracji bezpośredniej i pośredniej
          - tłumaczy, czym jest kultura polityczna, na podstawie tekstu źródłowego
          - uczestniczy w dyskusji na temat stosowania zasad demokratycznych w życiu codziennym
          - wyjaśnia terminy: inicjatywa obywatelska, plebiscyt, konsultacje społeczne

          - wyjaśnia, w jaki sposób państwo demokratyczne dba o dobro obywateli
          - wymienia przykłady praw przysługujących obywatelom w krajach demokratycznych
          - przyporządkowuje prawa obywateli do odpowiednich kategorii praw

          - tłumaczy, na czym polegają różne rodzaje demokracji
          - uzasadnia wyższość demokracji nad innymi ustrojami politycznymi

           

          - ocenia znaczenie kultury politycznej dla funkcjonowania państwa demokratycznego

           

          4. Zalety i wady demokracji

          - zalety i wady demokracji
          - demokracja większościowa i konstytucyjna
          - dobro państwa a dobro partii

          - wymienia zalety i wady ustroju demokratycznego

           

          - tłumaczy, na czym polega demokracja większościowa i demokracja konstytucyjna
          - wyjaśnia, na czym polegają działania dla dobra państwa

           

          - omawia zagrożenia, które wiążą się z demokracją większościową
          - przedstawia znaczenie współpracy i kompromisu dla funkcjonowania demokracji, na podstawie tekstu źródłowego

          - rozróżnia pojęcia dobro państwa i dobro partii
          - wymienia cechy charakteru i osobowości, którymi powinien się odznaczać dobry polityk

           

          - przedstawia swoją opinię na temat polskiej demokracji

          5. Społeczeństwo obywatelskie

          - obywatelstwo
          - inicjatywa obywatelska i społeczeństwo obywatelskie
          - formy społecznego protestu
          - obywatelskie nieposłuszeństwo

          - wyjaśnia termin: obywatelstwo
          - wymienia prawa i obowiązki obywatela Polski
          - omawia cechy charakteryzujące dobrego obywatela

           

          - tłumaczy, na czym polega istota społeczeństwa obywatelskiego
          - przedstawia formy udziału obywateli w życiu publicznym
          - rozróżnia formy społecznego protestu

          - wymienia cechy, którymi powinny charakteryzować się osoby chcące brać aktywny udział w życiu społecznym, na podstawie tekstu źródłowego
          - uzasadnia konieczność udziału obywateli w życiu publicznym

          - wyjaśnia terminy: „weto ludowe”, strajk pracowniczy, organizacja pożytku publicznego
          - uczestniczy w dyskusji dotyczącej wpływu obywateli na sprawy ważne dla całego państwa

          - wskazuje sposoby rozwiązań problemów lokalnych i ogólnokrajowych z wykorzystaniem różnych form inicjatywy obywatelskiej
          - prowadzi dyskusję dotyczącą wpływu obywateli na sprawy ważne dla całego państwa

          6. Organizacje pozarządowe

          - organizacje pozarządowe
          - wolontariat
          - stowarzyszenia i fundacje

           

          - rozróżnia trzy sektory życia społecznego
          - wyjaśnia termin: wolontariat
          - wyjaśnia termin: organizacja pozarządowa

          - wskazuje różnice między działalnością fundacji i stowarzyszenia
          - omawia zadania organizacji pozarządowych

           

          - przedstawia zasady wolontariatu
          - tłumaczy, jaką rolę odgrywają w społeczeństwie organizacje non profit, na podstawie tekstu źródłowego

          - podaje przykłady organizacji non profit działających w najbliższej okolicy

          - wskazuje korzyści wynikające z pracy wolontariuszy dla obywatela i społeczeństwa

           

          7. Patologie w państwie demokratycznym

          - demagogia
          - populizm
          - przykłady patologii władzy: korupcja, biurokratyzacja, centralizacja

          - wymienia patologie władzy
          - wskazuje przykłady nadmiernej biurokratyzacji

          - wyjaśnia terminy: demagogia, populizm
          - tłumaczy, na czym polegają: korupcja, biurokratyzacja, centralizacja

          - rozpoznaje wystąpienie o charakterze populistycznym
          - wymienia skutki korupcji

           

          - uczestniczy w dyskusji lub debacie na temat sposobów zwalczania patologii władzy

           

          - prowadzi dyskusję lub debatę na temat sposobów zwalczania patologii władzy
          - opracowuje szkolną kampanię walki z korupcją

          Rozdział IV: Mój udział w życiu gospodarczym

          1. Po co ludziom pieniądze?

          - historia pieniądza
          - karty płatnicze
          - konto bankowe
          - funkcje pieniądza

          - wymienia funkcje pieniądza
          - wyjaśnia, jak należy posługiwać się kartą płatniczą

           

          - przedstawia historię pieniądza
          - omawia funkcje pieniądza

          - uczestniczy w dyskusji na temat przyszłości pieniądza
          - przedstawia pozytywne strony posiadania karty płatniczej

          - wymienia pozytywne i negatywne skutki nieograniczonego dostępu do pieniędzy

          - tłumaczy ideę wprowadzania wspólnej europejskiej waluty – euro

          2. ABC gospodarki

          - gospodarka i jej działy
          - gospodarka centralnie planowana
          - gospodarka wolnorynkowa
          - popyt i podaż
          - równowaga rynkowa
          - konkurencja i monopol

          - wyjaśnia, czym jest gospodarka
          - wyjaśnia terminy: konkurencja, monopol

          - charakteryzuje poszczególne działy gospodarki
          - wyjaśnia terminy: popyt, podaż

          - wskazuje różnice pomiędzy gospodarką centralnie planowaną i gospodarką wolnorynkową
          - tłumaczy, na czym polega monopol i konkurencja

          - charakteryzuje polską gospodarkę
          - określa zależność między popytem i podażą

           

          - wyjaśnia, czym jest koniunktura gospodarcza

          3. Ekonomia w moim domu

          - gospodarstwo domowe
          - źródła dochodów gospodarstw domowych
          - budżet domowy
          - wydatki stałe i zmienne
          - konsument
          - prawa konsumenta
          - obowiązki sprzedawcy
          - umowa kupna-sprzedaży
          - gwarancja towaru
          - reklamacja
          - dochodzenie praw konsumenta

          - wyjaśnia, czym jest gospodarstwo domowe
          - przedstawia różne źródła dochodów w gospodarstwach domowych
          - planuje swoje wydatki
          - wyjaśnia, kim jest konsument
          - wymienia podstawowe prawa konsumenta
          - tłumaczy, czym jest gwarancja towaru

           

          - wymienia rodzaje gospodarstw domowych
          - podaje sposoby zgłaszania reklamacji
          - wskazuje instytucje zajmujące się ochroną praw konsumenta

          - planuje budżet domowy
          - wyjaśnia, czym są wydatki stałe i zmienne
          - podaje, na co należy zwrócić uwagę przy dokonywaniu zakupu towaru
          - omawia prawa konsumenta i obowiązki sprzedawcy
          - prawidłowo wypełnia formularz reklamacyjny

           

          - określa liczebność i rodzaje współczesnych polskich gospodarstw domowych

           

          - wymienia zadania rzecznika konsumentów
          - tłumaczy, czym zajmuje się Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

          4. Podatki i budżet państwa

          - idea podatków
          - rodzaje podatków w Polsce
          - budżet państwa

           

           

          - wyjaśnia termin: podatek
          - uzasadnia potrzebę płacenia podatków
          - wyjaśnia, czym jest budżet państwa

           

          - wymienia rodzaje podatków w Polsce
          - podaje wysokość stawek podatkowych obowiązujących w Polsce
          - wskazuje źródła dochodów i wydatków państwa

          - charakteryzuje rodzaje podatków w Polsce
          - tłumaczy, na czym polega zjawisko „szarej strefy”

          - wyjaśnia terminy: deficyt budżetowy, NIP, PIT, CIT, VAT
          - oblicza wysokość podatku dochodowego płaconego przez obywatela

           

           

          - opisuje sposoby pokrywania deficytu budżetowego
          - ocenia skalę podatkową obowiązującą w Polsce na tle innych państw
          - przedstawia własne propozycje inicjatyw, które można by finansować z dochodów państwa

          5. System bankowy

          - system pieniężny
          - rodzaje banków i ich specyfika
          - usługi bankowe
          - reklama usług bankowych

          - wyjaśnia terminy: waluta, konto bankowe, lokata, kredyt
          - określa istotę działalności banków

          - wyjaśnia terminy: emisja, NBP, Rada Polityki Pieniężnej
          - omawia prawo popytu i podaży

           

          - wskazuje szanse i zagrożenia wynikające z korzystania z różnorodnych usług bankowych

           

          - wymienia zadania Narodowego Banku Polskiego i Rady Polityki Pieniężnej
          - określa czynniki kształtujące prawo popytu i podaży
          - omawia rolę reklamy w sektorze bankowym

          - wyjaśnia, co wpływa na tworzenie systemu pieniężnego w danym państwie
          - porównuje i ocenia jakość usług bankowych
          - prezentuje ofertę wybranych banków internetowych

          6. Giełda papierów wartościowych

          - giełda i jej rodzaje
          - rodzaje papierów wartościowych
          - specyfika gry na giełdzie

          - wyjaśnia terminy: giełda, makler, akcja, obligacja

           

          - wyjaśnia terminy: indeks giełdowy, hossa, bessa
          - wskazuje różnice między akcjami a obligacjami

          - wymienia nazwy miast, w których znajdują się największe współczesne giełdy papierów wartościowych

           

          - opisuje, na czym polega praca maklera i gra na giełdzie
          - ocenia ryzyko związane z grą na giełdzie

           

          - odszukuje w internecie informacje o wynikach indeksów giełdowych
          - przedstawia zasady funkcjonowania funduszy inwestycyjnych

          7. Ożywienie gospodarcze i kryzys

          - warunki rozwoju gospodarczego państwa
          - przyczyny kryzysu gospodarczego
          - wpływ władz państwowych na rozwój gospodarczy
          - produkt krajowy brutto i inne wskaźniki gospodarki: produkt narodowy brutto, produkt krajowy brutto na osobę

          - wyjaśnia terminy: koniunktura, recesja, inflacja
          - wymienia skutki ożywienia i kryzysu gospodarczego dla obywateli

           

          - wyjaśnia terminy: produkt krajowy brutto, produkt krajowy brutto na osobę
          - tłumaczy, za pomocą jakich wskaźników można ocenić stan gospodarki

          - określa czynniki wpływające na ożywienie i kryzys gospodarczy w państwie
          - wymienia skutki ożywienia i kryzysu gospodarczego dla państwa i przedsiębiorców
          - wskazuje szanse i zagrożenia wynikające z ingerencji władz państwowych w gospodarkę danego kraju

          - odszukuje w rocznikach statystycznych i internecie informacje o wartości wskaźników stanu gospodarki w Polsce
          - opisuje mechanizm powstawania inflacji

           

          - ocenia aktualny stan polskiej gospodarki
          - porównuje obecny stan polskiej gospodarki z sytuacją gospodarczą w innych krajach Unii Europejskiej
          - porównuje wskaźniki poziomu polskiej gospodarki ze wskaźnikami stanu gospodarki innych państw

           

          Uwaga dotycząca oceniania na każdym poziomie wymagań:

          - aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu.


          Klasa III 

          Temat lekcji

          Zagadnienia

          Wymagania na poszczególne oceny

           

          dopuszczająca

          dostateczna

          dobra

          bardzo dobra

          celująca

          Rozdział I: System polityczny państwa polskiego

          1. Konstytucja

          - ustawa zasadnicza

          - zasady ustrojowe III RP

          - prawa i obowiązki obywatela Polski

          - wyjaśnia terminy: konstytucja, suwerenność narodu
          - omawia różnicę między prawami a obowiązkami konstytucyjnymi
          - wymienia podstawowe prawa obywatelskie Polaków
          - określa obowiązki obywatelskie Polaków

          - wyjaśnia terminy: preambuła, trójpodział władzy, państwo prawa, decentralizacja władzy
          - odszukuje w Konstytucji III RP rozdziały, w których zawarte są podstawowe zasady ustroju oraz wolności, prawa i obowiązki obywateli
          - na podstawie tekstu źródłowego podaje prawa dzieci zapisane w Konstytucji III RP

          - wyjaśnia znaczenie naczelnych zasad konstytucyjnych dla określenia ustroju państwa
          - omawia znaczenie praw i obowiązków wynikających z Konstytucji III RP
          - wymienia przykłady sytuacji, w których doszło do naruszenia praw obywateli
          - klasyfikuje prawa (osobiste, polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturalne) i podaje przykłady

          - uzasadnia znaczenie nadrzędności konstytucji nad innymi
          aktami prawnymi
          - interpretuje wybrane fragmenty
          Konstytucji III RP

          - ocenia jakość Konstytucji i prawa stanowionego w Polsce
          - porównuje Konstytucję III RP z rozwiązaniami ustrojowymi
          innych państw

          2. Sejm i senat

          - uprawnienia polskiego parlamentu
          - funkcjonowanie polskiego parlamentu
          - przebieg procesu ustawodawczego

          - wyjaśnia termin: immunitet
          - opisuje rolę parlamentu w koncepcji trójpodziału władzy
          - określa funkcje sejmu i senatu
          - wymienia warunki, które musi spełnić kandydat na posła lub senatora

          - wyjaśnia terminy: próg wyborczy, Zgromadzenie Narodowe, inicjatywa ustawodawcza, ordynacja wyborcza, wotum
          zaufania, wotum
          nieufności
          - omawia funkcjonowanie polskiego
          parlamentu
          - przedstawia kwestie związane z zasadami wyborczymi
          - tłumaczy, na czym polega proces ustawodawczy
          - wylicza uprawnienia sejmu i senatu w Polsce
          - charakteryzuje poszczególne etapy procesu ustawodawczego

          - wymienia podmioty, którym przysługuje inicjatywa ustawodawcza
          - opisuje, na czym polega praca parlamentarzysty
          - odszukuje w źródłach dodatkowe
          informacje na temat regulaminu pracy
          sejmu i senatu
          - interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP

          - przedstawia genezę polskiego parlamentaryzmu
          - ocenia pracę wybranego parlamentarzysty
          - określa rolę Prezydenta RP i Trybunału Konstytucyjnego
          w procesie ustawodawczym
          - aktywnie uczestniczy w symulacji procesu ustawodawczego
          - wymienia i rozróżnia funkcje sejmu i senatu

          - ocenia jakość prawa stanowionego przez polski sejm i senat
          - opisuje na podstawie ilustracji lub schematu salę posiedzeń sejmu

          - w czasie symulacji procesu ustawodawczego występuje
          z inicjatywą ustawodawczą i umiejętnie ją argumentuje
          - orientuje się w bieżących wydarzeniach związanych z funkcjonowaniem parlamentu

          3. Rząd i prezydent

          - organy władzy
          wykonawczej
          - funkcje i uprawnienia Rady Ministrów
          - rola i kompetencje Prezydenta RP
          - sposoby powoływania i odwoływania Rady Ministrów

          - opisuje rolę władzy wykonawczej w koncepcji trójpodziału władzy
          - podaje imię i nazwisko obecnego Prezydenta RP oraz aktualnego Prezesa Rady Ministrów

          - wymienia podstawowe kompetencje Prezydenta RP i Rady Ministrów
          - przedstawia procedury wyboru Prezydenta RP i Rady Ministrów

          - wyjaśnia terminy: dymisja, Rada Gabinetowa, kontrasygnata, ratyfikacja
          - wymienia imiona
          i nazwiska wszystkich prezydentów Polski
          po 1989 r.
          - interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP

          - opisuje procedury odwołania Prezydenta RP i Rady Ministrów
          - porównuje kompetencje Prezydenta RP z uprawnieniami prezesa Rady Ministrów
          - ocenia pracę obecnego Prezydenta RP oraz aktualnych członków Rady
          Ministrów

          - wyjaśnia zasadność tworzenia tzw. „gabinetów cieni”
          - prawidłowo interpretuje skutki finansowe realizacji różnych przedsięwzięć władzy wykonawczej

          4. Władza
          sądownicza

          - rola i specyfika władzy sądowniczej
          - rodzaje sądów i trybunałów w Polsce
          - struktura sądów
          w Polsce
          - rola sędziego, prokuratury i policji

          - wyjaśnia termin: prawo
          - charakteryzuje specyfikę władzy sądowniczej w koncepcji trójpodziału władzy
          - opisuje rolę sędziego w sprawowaniu władzy sądowniczej
          - uzasadnia konieczność niezawisłości władzy sądowniczej

          - wyjaśnia terminy: adwokat, radca prawny
          - wymienia rodzaje sądów i trybunałów
          w Polsce
          - tłumaczy, na czym polega zasada niezawisłości sędziów
          - rozróżnia specyfikę pracy prokuratury i policji
          - na podstawie tekstu źródłowego określa wpływ władzy sądowniczej na życie obywateli oraz jej rolę we współczesnym państwie demokratycznym

          - wymienia kompetencje poszczególnych organów władzy sądowniczej w Polsce
          - wyjaśnia, na czym polega zasada instancyjności sądów

          - ocenia działalność sądów, prokuratury
          i policji w Polsce
          - podaje nazwy instytucji, do których można się zwrócić
          w przypadku bycia świadkiem naruszenia prawa

          - wyjaśnia rolę międzynarodowych organów sądowniczych
          - identyfikuje i objaśnia problemy polskiego wymiaru sprawiedliwości
          - uzasadnia konieczność niezależności władzy sądowniczej od innych władz

          5. Idziemy
          na wybory

          - legitymizacja
          władzy
          - ordynacja wyborcza
          - rodzaje ordynacji wyborczej
          - zasady demokratycznych wyborów
          - rodzaje prawa wyborczego
          - procedury wyborcze do parlamentu

          - podaje nazwy organów władzy, do których społeczeństwo wybiera swoich przedstawicieli
          - wymienia zasady demokratycznych
          wyborów

          - wyjaśnia terminy: legitymizacja władzy, ordynacja wyborcza
          - opisuje zasady
          demokratycznych
          wyborów
          - rozróżnia czynne i bierne prawo
          wyborcze

          - omawia znaczenie udziału obywateli
          w wyborach
          - uzasadnia konieczność obowiązywania zasad demokratycznych wyborów
          - opisuje procedury wyborcze do parlamentu
          - odszukuje informacje o wynikach wyborów
          i zasadach ich
          przeprowadzania

          - ocenia zasadność istnienia przymusu wyborczego
          - wskazuje korzyści i zagrożenia wynikające z częstego przeprowadzania
          referendów
          - wymienia zalety oraz wady proporcjonalnego i większościowego systemu liczenia głosów

          - odszukuje informacje o wynikach wyborów
          w innych państwach
          - ocenia i porównuje polityczne kampanie wyborcze

          6. Partie polityczne

          - partie polityczne
          - funkcje partii politycznych
          - systemy partyjne
          - typy partii politycznych
          - polska scena
          polityczna

          - wyjaśnia termin: partia polityczna
          - podaje nazwy partii politycznych istniejących w Polsce

          - omawia funkcje
          partii politycznych
          - określa typy systemów partyjnych
          - wymienia nazwy krajów, w których obowiązują poszczególne systemy partyjne
          - charakteryzuje typy partii politycznych
          - na podstawie tekstu źródłowego wskazuje cechy ideologii
          konserwatywnej

          - określa rolę partii politycznych we współczesnym świecie
          - opisuje procedury zakładania partii
          i podstawy jej
          działania
          - na podstawie tekstu źródłowego omawia tezę o częstej niejednoznaczności podziału na lewicę i prawicę
          w Polsce

          - wskazuje zalety
          i wady poszczególnych typów systemów partyjnych
          - charakteryzuje polską scenę polityczną
          - odszukuje informacje o programach
          partii politycznych istniejących w Polsce

          - uzasadnia, jaki model finansowania partii politycznych jest najkorzystniejszy
          - ocenia jakość proponowanych przez partie polityczne haseł
          programowych

          7. Mass media
          i opinia publiczna

          - opinia publiczna
          - mass media i ich funkcje
          - termin „czwarta władza”
          - cenzura

          - wyjaśnia terminy: opinia publiczna, mass media, cenzura
          - wymienia funkcje mass mediów

          - wyjaśnia termin „czwarta władza”
          - opisuje funkcje mass mediów

          - wymienia nazwy ośrodków badania opinii publicznej
          - rozróżnia i charakteryzuje rodzaje cenzury
          - korzysta z różnych źródeł informacji

          - podaje sposoby przeprowadzania badań opinii publicznej
          - wyjaśnia wpływ mass mediów oraz opinii publicznej na działalność władz
          i zachowania
          społeczne

          - dostrzega wady i zalety różnych metod badania opinii publicznej
          - rozumie i wyjaśnia problem manipulowania społeczeństwem
          za pomocą wyników badań oraz odpowiednio formułowanych informacji

          8. Służba publiczna

          - administracja
          publiczna
          - służba cywilna
          - prawa i obowiązki obywatela
          - prawa i obowiązki urzędnika

          - wskazuje obowiązki urzędników służby cywilnej
          - wymienia prawa przysługujące obywatelom korzystającym
          z usług urzędów
          publicznych

          - omawia strukturę administracji
          publicznej
          - na podstawie tekstu źródłowego określa najważniejsze zasady moralne i etyczne obowiązujące urzędników służby cywilnej

          - uzasadnia znaczenie apolityczności urzędników służby cywilnej
          - bierze udział w dyskusji na temat funkcjonowania idealnego urzędu oraz cech idealnego urzędnika

          - wskazuje różnice między pracownikami służby cywilnej
          a urzędnikami mianowanymi służby cywilnej

          - lokalizuje urzędy na terenie swojej gminy, powiatu i województwa oraz określa ich zakres zadań

          Rozdział II: Samorządna Rzeczpospolita

          1. Władza centralna a samorząd
          terytorialny

          - idea samorządności
          - rodzaje samorządów
          - podział administracyjny Polski
          - zadania samorządu terytorialnego
          - nadzór nad samorządem terytorialnym

          - przedstawia ideę samorządności
          - tłumaczy, na czym polega zasada pomocniczości

          - wyjaśnia termin: decentralizacja władzy
          - opisuje założenia reformy samorządu terytorialnego
          z 1999 r.

          - wyjaśnia terminy: prawo lokalne, subwencja, Regionalna Izba Obrachunkowa
          - wymienia rodzaje samorządów w Polsce
          - rozróżnia zadania własne samorządu od zadań zleconych

          - omawia, kto i w jaki sposób nadzoruje samorząd terytorialny
          - uzasadnia konieczność sprawowania nadzoru nad samorządem terytorialnym
          - określa, jaką rolę odgrywają Samorządowe Kolegia
          Odwoławcze

          - przedstawia genezę samorządności
          w Polsce i na świecie
          - omawia przykłady realizacji zasady
          pomocniczości w UE

          2. Samorząd gminny

          - rodzaje gmin
          - władze gminne i ich uprawnienia
          - zadania i budżet gminy
          - rola obywatela
          w życiu gminy

          - wymienia typy gmin
          - charakteryzuje specyfikę poszczególnych typów gmin
          - wyjaśnia, w jaki sposób obywatele mogą wpływać na decyzje władz gminy

          - omawia różnice między uprawnieniami władzy wykonawczej a kompetencjami władzy uchwałodawczej w gminie
          - określa zadania władz gminnych
          - podaje przykłady spraw urzędowych, które można załatwić na poziomie gminy
          - wskazuje źródła gminnych dochodów
          i wydatków

          - opisuje sposób
          wyboru kandydatów do władz gminnych
          - wskazuje miejsce urzędowania władz gminy, na której terenie mieszka
          - wymienia imiona
          i nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w gminie (wójta, burmistrza lub prezydenta, przewodniczącego rady gminy bądź przewodniczącego rady miasta)

          - przedstawia własne propozycje inicjatyw, które można by finansować z dochodów gminnych
          - podaje przykładowe rozwiązania problemów zaistniałych
          w gminie
          - ocenia pracę władz swojej gminy

          - inicjuje działania, które wpłynęłyby na podniesienie jakości życia mieszkańców
          w jego gminie
          - wskazuje sposoby pozyskiwania funduszy unijnych na realizację gminnych przedsięwzięć

          3. Samorząd
          powiatowy

          - rodzaje powiatów
          - władze powiatowe
          i ich uprawnienia
          - zadania i budżet powiatu

          - wymienia typy
          powiatów
          - charakteryzuje specyfikę poszczególnych typów powiatów

          - omawia różnice między uprawnieniami władzy wykonawczej a kompetencjami władzy uchwałodawczej w powiecie
          - określa zadania władz powiatowych
          - podaje przykłady spraw urzędowych, które można załatwić na poziomie powiatu
          - wskazuje źródła powiatowych dochodów i wydatków
          - na podstawie tekstu źródłowego przedstawia propozycje zmian, które warto byłoby wprowadzić w funkcjonowaniu powiatów

          - opisuje sposób wyboru kandydatów do władz powiatowych
          - wskazuje miejsce urzędowania władz powiatu, na którego terenie mieszka
          - wymienia imiona
          i nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w powiecie (starosty, przewodniczącego rady powiatu)

          - przedstawia własne propozycje inicjatyw, które można by finansować z dochodów powiatowych
          - podaje przykładowe rozwiązania problemów zaistniałych
          w powiecie
          - ocenia pracę władz swojego powiatu

          - inicjuje działania, które wpłynęłyby na podniesienie jakości życia mieszkańców
          w jego powiecie
          - wskazuje sposoby pozyskiwania funduszy unijnych na realizację przedsięwzięć powiatowych

          4. Samorząd
          wojewódzki

          - cechy województwa
          - władze wojewódzkie i ich uprawnienia
          - zadania samorządu wojewódzkiego
          - budżet
          województwa
          - przedstawiciel rządu w województwie

          - wyjaśnia, jaka jest rola wojewody
          - podaje przykłady spraw urzędowych, które można załatwić na poziomie
          województwa

          - wymienia różnice między uprawnieniami władzy wykonawczej a kompetencjami władzy uchwałodawczej w województwie
          - określa zadania samorządu wojewódzkiego
          - wskazuje źródła wojewódzkich dochodów i wydatków
          - na podstawie tekstu źródłowego przedstawia główne problemy dotyczące współpracy między różnymi organami władzy samorządu wojewódzkiego

          - opisuje sposób wyboru kandydatów do władz wojewódzkich
          - wskazuje miejsce urzędowania władz województwa, na którego terenie mieszka
          - wymienia imiona
          i nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w województwie (wojewody,
          marszałka wojewódzkiego)

          - omawia zmiany
          w podziale administracyjnym Polski, które zaszły
          od 1950 r.
          - przedstawia własne propozycje inicjatyw, które można by finansować z dochodów wojewódzkich
          - podaje przykładowe rozwiązania problemów zaistniałych
          w województwie
          - ocenia pracę władz swojego
          województwa

          - rozpoznaje herb swojej gminy, powiatu oraz województwa i wyjaśnia ich symbolikę

          5. Jak załatwić sprawę w urzędzie?

          - urzędy publiczne
          i ich funkcjonowanie
          - proces informatyzacji urzędów
          - Biuletyn Informacji Publicznej
          - elektroniczny
          podpis

          - wypełnia wybrane formularze urzędowe, np. wniosek o wydanie dowodu osobistego
          - pobiera z internetu wybrane druki
          urzędowe

          - wyjaśnia termin: Biuletyn Informacji Publicznej
          - odszukuje w różnych źródłach informacje na temat działalności wskazanych urzędów
          - tłumaczy, do czego służą karty opisu
          usługi

          - wskazuje lokalizację najważniejszych urzędów w miejscu swojego zamieszkania
          - wymienia rodzaje usług świadczonych przez urzędy za
          pośrednictwem
          internetu

          - podaje własne propozycje zmian
          w funkcjonowaniu urzędów
          - wyjaśnia konieczność informatyzacji administracji
          publicznej
          - podaje szanse
          i zagrożenia wynikające z informatyzacji urzędów

          - wyjaśnia pojęcie
          biurokracji i podaje jej cechy pozytywne (idealne) oraz negatywne
          - proponuje zmiany na stronie internetowej urzędu w swojej miejscowości lub tworzy własną stronę WWW

          Rozdział III: Polska i świat

          1. Polska polityka zagraniczna

          - racja stanu
          - polityka zagraniczna
          - współpraca międzynarodowa
          - podmioty polityki zagranicznej
          - służba dyplomatyczna i konsularna

          - wyjaśnia termin: polityka zagraniczna
          - wymienia podmioty uprawnione w Polsce do prowadzenia polityki zagranicznej
          - wskazuje główne kierunki polskiej polityki zagranicznej

          - wyjaśnia terminy: racja stanu, służba dyplomatyczna i konsularna
          - przedstawia kierunki polskiej polityki
          zagranicznej
          - na podstawie tekstu źródłowego omawia tezę o wpływie techniki na politykę międzynarodową

          - charakteryzuje różne sposoby działania
          w polityce
          zagranicznej
          - na podstawie mapy przedstawia kierunki polskiej polityki
          zagranicznej w Europie i na świecie

          - ocenia bieżącą politykę zagraniczną
          Polski
          - wymienia zadania polskiej dyplomacji
          - uzasadnia konieczność współpracy
          międzynarodowej

          - ocenia znaczenie
          takich elementów polskiej polityki zagranicznej, jak: wejście w struktury NATO, UE, Rady Europy czy uczestnictwo w konfliktach zbrojnych w Iraku i Afganistanie

          2. Integracja
          europejska

          - geneza integracji europejskiej
          - trzy filary Unii
          Europejskiej
          - funkcjonowanie
          i organy Unii
          Europejskiej
          - przebieg integracji europejskiej
          - miejsce Polski
          w Unii Europejskiej
          - fundusze unijne

          - przedstawia najważniejsze etapy integracji europejskiej
          - wymienia nazwy organów Unii Europejskiej

          - wyjaśnia znaczenie Traktatu z Lizbony dla procesu integracji
          europejskiej
          - wskazuje na mapie państwa członkowskie Unii Europejskiej

          - przedstawia przyczyny integracji europejskiej
          - omawia szczegółowo etapy integracji
          europejskiej
          - charakteryzuje organy Unii Europejskiej

          - wskazuje korzyści
          i zagrożenia wynikające z integracji Polski z Unią Europejską
          - uczestniczy w dyskusji na temat dalszego pogłębiania i poszerzania integracji Unii Europejskiej oraz wprowadzenia euro w Polsce

          - poszukuje informacji na temat programów unijnych oraz budżetu UE
          - ocenia różnorodne aspekty funkcjonowania UE: finansowy, polityczny, społeczny, kulturowy itp.

          3. Polska
          w organizacjach międzynarodowych

          - organizacje międzynarodowe
          - rodzaje organizacji międzynarodowych
          - charakterystyka wybranych organizacji międzynarodowych
          - miejsce Polski
          w organizacjach międzynarodowych

          - wyjaśnia termin: organizacja międzynarodowa
          - rozwija skrótowce: ONZ, NATO, ZSRR

          - rozwija skrótowiec: OBWE
          - określa zasadnicze cele wybranych organizacji międzynarodowych, do których należy Polska

          - wymienia typy organizacji międzynarodowych
          - wskazuje na mapie zasięg wybranych
          organizacji międzynarodowych

          - ocenia zaangażowanie Polski w funkcjonowanie organizacji międzynarodowych (np. NATO)
          - odszukuje informacje na temat wybranych organizacji międzynarodowych

          - porównuje skuteczność działania poszczególnych organizacji międzynarodowy
          - zna aktualnych liderów poszczególnych organizacji międzynarodowych

          4. Organizacja
          Narodów
          Zjednoczonych

          - geneza ONZ
          - struktura i cele ONZ
          - misje pokojowe
          - organizacje wyspecjalizowane ONZ

          - podaje nazwy najważniejszych organów ONZ
          - wymienia najważniejsze organizacje wyspecjalizowane ONZ

          - omawia przyczyny utworzenia ONZ
          - określa założenia
          i cele ONZ
          - charakteryzuje działalność UNESCO
          i UNICEF

          - przedstawia genezę ONZ
          - charakteryzuje
          poszczególne organy ONZ
          - lokalizuje na mapie miejsca misji pokojowych ONZ

          - ocenia skuteczność działań podejmowanych przez ONZ
          - uczestniczy w dyskusji na temat przyszłości i reformy ONZ

          - wyjaśnia mechanizmy funkcjonowania ONZ (wybór przedstawicieli, sposób nabywania
          i utraty członkostwa, podejmowanie decyzji w ZO i RB)
          - ocenia wkład Polski
          w funkcjonowanie ONZ

          5. Konflikty
          międzynarodowe

          - konflikty na świecie i ich przyczyny
          - migracje ludności
          - główne formy
          migracji
          - terroryzm

          - wyjaśnia terminy: migracja, terroryzm
          - wymienia potencjalne skutki konfliktów zbrojnych i działań terrorystycznych

          - charakteryzuje aktualne konflikty i wskazuje na mapie miejsca, w których do nich doszło
          - opisuje różnorodne formy działań terrorystycznych

          - charakteryzuje różne formy migracji
          - tłumaczy, na czym polega uchodźstwo
          - opisuje wybrane zamachy terrorystyczne w XXI w.

          - ocenia działalność terrorystyczną, uwzględniając zasady moralne, prawo oraz skuteczność działania
          - odszukuje informacje na temat najważniejszych konfliktów zbrojnych na świecie

          - wskazuje miejsca potencjalnych konfliktów w przyszłości
          i uzasadnia swój wybór
          - proponuje działania lokalne, państwowe
          i międzynarodowe zmierzające do rozwiązania problemów
          migracyjnych

          6. Problemy współczesnego świata

          - państwa Trzeciego Świata
          - podział na bogatą Północ i biedne Południe
          - problemy współ          czesnego świata
          - pomoc humanitarna
          - globalizacja

          - wyjaśnia terminy: Trzeci Świat, pomoc humanitarna
          - wskazuje na mapie kraje bogatej Północy i biednego Południa

          - wyjaśnia termin: globalizacja
          - charakteryzuje problemy współczesnego świata

          - przedstawia sposoby rozwiązywania problemów współczesnego świata
          - charakteryzuje działalność organizacji humanitarnych
          - opisuje różne wymiary globalizacji

          - uzasadnia konieczność niesienia pomocy humanitarnej w wybranych rejonach świata
          - wskazuje pozytywne i negatywne strony globalizacji

          - ocenia skuteczność różnorodnych form przeciwdziałania problemom współczesnego świata (pomoc humanitarna organizacji
          rządowych i pozarządowych, działalność MWF, BŚ, WHO, WTO)

          Rozdział IV: Moja przyszłość zawodowa

          1. Wybór szkoły
          i zawodu

          - predyspozycje
          wymagane w poszczególnych typach zawodów
          - typy szkół ponadgimnazjalnych
          i studiów wyższych
          - poradnictwo zawodowe
          - ścieżka kariery
          zawodowej

          - podaje umiejętności
          i predyspozycje osobiste niezbędne do wykonywania określonych zawodów
          - wskazuje własne predyspozycje zawodowe
          - wymienia rodzaje szkół w Polsce
          - omawia możliwości dalszego kształcenia

          - planuje własną ścieżkę edukacji i kariery zawodowej
          - na podstawie tekstu źródłowego wyjaśnia ideę zmian w polskim systemie kształcenia
          - na podstawie tekstu źródłowego przedstawia przyczyny funkcjonowania dotychczasowego systemu kształcenia na wybranych kierunkach

          - wymienia sposoby pozyskiwania informacji dotyczących dalszego kształcenia
          - ocenia skuteczność różnorodnych sposobów pozyskiwania informacji

          - uzasadnia dokonany przez siebie wybór dalszej ścieżki edukacyjnej i kariery zawodowej
          - wskazuje zalety
          i wady wykonywania określonych
          zawodów

          - oddziela kwestię prestiżu zawodowego od wysokości zarobków związanych z wykonywaniem określonych zawodów
          - ocenia wady i zalety prowadzenia własnej działalności gospodarczej, pracy na podstawie umowy o pracę i umowy cywilnej, pracy w pełnym i niepełnym wymiarze godzin

          2. Rynek pracy

          - rynek pracy
          - krajowy i lokalny rynek pracy
          - mobilność
          zawodowa
          - emigracja
          zarobkowa
          - kierunki emigracji zarobkowej
          - bezrobocie

          - wyjaśnia terminy: rynek pracy, mobilność zawodowa,
          aktywność zawodowa, bezrobocie, bezrobotny, stopa bezrobocia
          - podaje przyczyny emigracji zarobkowej Polaków
          - wymienia zawody najbardziej poszukiwane na rynku pracy

          - charakteryzuje potrzeby lokalnego rynku pracy
          - omawia działania instytucji wpływających na rynek pracy
          - wskazuje na mapie kierunki emigracji zarobkowej Polaków
          - przedstawia korzyści i zagrożenia wynikające z istnienia emigracji zarobkowej
          - tłumaczy, na czym polega „drenaż
          mózgów”

          - określa stopę bezrobocia w powiecie, na którego terenie
          mieszka
          - wskazuje przyczyny
          i skutki bezrobocia

          - ocenia sposoby przeciwdziałania bezrobociu
          - proponuje własne sposoby przeciwdziałania bezrobociu

          - ocenia skutki emigracji zarobkowej z perspektywy społecznej, ekonomicznej, politycznej
          i kulturowej
          - analizuje zjawisko
          bezrobocia w UE
          i na świecie

          3. Moja pierwsza praca

          - zasady poszukiwania pracy
          - staż zawodowy
          - CV i list motywacyjny
          - targi pracy
          - etapy procesu
          poszukiwania
          zatrudnienia
          - metody wyboru odpowiedniego kandydata na dane
          stanowisko

          - redaguje CV

          - redaguje list motywacyjny
          - wskazuje źródła
          informacji o ofertach pracy
          - umie odpowiednio się zachować w trakcie rozmowy
          kwalifikacyjnej

          - wskazuje korzyści wynikające ze zdobywania doświadczenia zawodowego w trakcie odbywania stażu
          - odszukuje w internecie           wzory CV i listu motywacyjnego

          - ocenia skuteczność różnych form poszukiwania pracy
          - określa cechy
          dobrego pracownika w zależności od charakteru pracy

          - przeprowadza rozmowę kwalifikacyjną
          z perspektywy pracodawcy

          4. Pracownik i jego prawa

          - prawa i obowiązki pracownika
          oraz pracodawcy
          - kodeks pracy
          - prawa nieletnich pracowników
          - mobbing
          - związki zawodowe
          - Państwowa Inspekcja Pracy

          - wymienia podstawowe prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy

          - tłumaczy, na czym polega mobbing
          - na podstawie tekstu źródłowego określa obowiązki pracodawcy zatrudniającego osobę niepełnoletnią

          - wymienia zasady zatrudniania młodocianych
          - podaje nazwy instytucji, do których
          można zwrócić się
          o pomoc w przypadku łamania praw pracowniczych i mobbingu

          - wyjaśnia wpływ związków zawodowych i Państwowej Inspekcji Pracy na warunki pracy
          - opisuje rolę NSZZ „Solidarność”
          w walce o prawa pracownicze w czasach PRL i obecnie
          - redaguje pismo
          w sprawie łamania praw pracowniczych

          - wyjaśnia znaczenie ustalania tzw. płacy minimalnej z perspektywy rządu, związków zawodowych, pracodawców
          i pracowników
          - poszukuje informacji na temat sposobów zawierania umów o pracę

          5. Jak założyć własną firmę?

          - procedury zakładania firmy
          - biznesplan
          - formy działalności gospodarczej
          - marketing i zarządzanie przedsiębiorstwem

          - wyjaśnia terminy: biznesplan, marketing
          - wymienia podstawowe procedury związane z założeniem firmy

          - określa rodzaje działalności gospodarczej

          - przedstawia biznes-plan dla własnej firmy
          - charakteryzuje różne rodzaje działalności gospodarczej

          - wymienia korzyści i zagrożenia związane z założeniem własnej firmy
          - omawia zasady marketingu i zarządzania

          - opracowuje plan finansowy własnej firmy
          - poszukuje informacji
          o możliwościach pozyskania funduszy na rozpoczęcie działalności gospodarczej (kredyt bankowy, projekt UE, programy UP)

          6. Etyka życia gospodarczego

          - nieuczciwe praktyki rynkowe – plagiat, piractwo
          - szara strefa
          - etyka zawodowa
          - zawody zaufania publicznego

          - wyjaśnia terminy: norma moralna (etyczna), zaufanie publiczne
          - omawia rodzaje nieuczciwych praktyk
          - wymienia zawody zaufania publicznego

          - wyjaśnia zjawisko szarej strefy
          - na podstawie tekstu źródłowego gromadzi argumenty do dyskusji na temat braku możliwości prawnego usankcjonowania
          zaufania

          - wymienia przyczyny nieuczciwych praktyk rynkowych
          - odszukuje informacje o kodeksach etyki zawodowej

          - przedstawia rozwiązania, które mogłyby ograniczyć tzw. szarą strefę
          i nieetyczne zachowania w życiu
          gospodarczym
          - ocenia etyczność określonych działań w życiu gospodarczym

          - wyjaśnia zjawiska nieuczciwej konkurencji
          i dumpingu
          - udowadnia pozytywną rolę kapitału zaufania (teoria gier) w biznesie
          - analizuje kodeksy etyki zawodowej
                         

          Uwaga dotycząca oceniania na każdym poziomie wymagań

          Aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu.
           

    • Kontakt

      • Szkoła Podstawowa nr 2 im. J. Nojiego w Drezdenku
      • sp2drezdenko@drezdenko.pl
      • 95 762 06 05
      • 66-530 Drezdenko, plac Wolności 8

        Adres ESP: /SP2Drezdenko/SkrytkaESP
        Adres e-doręczeń: AE:PL-21279-66323-FDWTU-25

        NIP: 2810090355
        REGON: 367993057

        Inspektor Ochrony Danych:
        Joanna Mrowicka
        jmrowicka@poczta.onet.pl
        Poland

  • Galeria zdjęć

    • brak danych